22 EKİM DÜNYA KEKEMELİK GÜNÜ..
Yalova Eğitim ve Araştırma Hastanesi görevli Çocuk ve Ergen Ruh Hastalıkları (Çocuk Psikiyatrisi) Uzm. Dr. Elif TORTOP DOĞAN, Dünya Kekemelik Günü kapsamında farkındalık oluşturmak için bilgilendirmelerde bulundu.
#DünyaKekemelikGünü
1. Kekemelik nedir?
Kekemelik konuşma akışında ortaya çıkan ses, hece veya kelime tekrarları, uzatmalar ya da bloklar (takılmalar) ile karakterize bir konuşma akıcılığı bozukluğudur. Kekemelik kişinin iletişim becerilerini kısıtlayarak yaşam kalitesini düşürebilir, akran ilişkilerinde güçlük yaşamasına, akademik sorunlar yaşamasına, özgüven sorunlarına neden olabilir.
2. Kekemeliğin sebepleri nelerdir?
Kekemeliğin sebepleri arasında genetik, çevresel ve gelişimsel (sosyal-duygusal, fiziksel, bilişsel, dil-konuşma) faktörlerin etkili olduğu öne sürülse de yaygın olarak kekemeliğin tek bir nedene bağlı olarak ortaya çıkmadığı görüşü hâkimdir.
3. Kekemelik nasıl anlaşılır?
Kekemelik genellikle şu belirtilerle fark edilir:
• Ses veya hece tekrarları
• Sesleri uzatma
• Konuşurken duraksama veya takılma
• Yüz kaslarında gerilme, göz kırpma, nefesini tutma gibi eşlik eden davranışlar
• Konuşmaktan kaçınma ya da bazı kelimelerin değiştirilmeye çalışılması
4. Hangi durumlarda doktora başvurmak gerekir?
Kekemelik uzun süredir devam ediyorsa, başka eşlik eden konuşma bozukluğu varsa, ailede başka bir bireyde kekemelik varsa, ya da kekemelik çocukta konuşmaktan kaçınma, stres ve utanca sebep oluyorsa bir çocuk ve ergen psikiyatristine başvurmak gerekir.
5. Kekemelik kalıcı bir durum mudur?
Özellikle 2-6 yaş döneminde başlayan, fizyolojik kekemelik olarak değerlendirilen durumlarda çoğunlukla kendiliğinden düzelebilir. Ancak bazı durumlarda müdahale gereklidir. Bu nedenle erken fark edilmesi ve profesyonel destek alınması çok önemlidir.
6. Tedavisi var mıdır?
Tedavi planı yaşa, kekemeliğin süresine ve şiddetine göre değişir. Tedavide genellikle:
Dil konuşma terapisi,
Eşlik eden kaygı ve özgüven sorunlarına yönelik müdahaleler,
Aile eğitimi ve yönlendirmesi birlikte uygulanır.
7. Hastanelerde hangi branşa başvurmak gerekir?
İlk olarak çocuk ve ergen psikiyatristine başvurulmalıdır. Çocuk ve ergen psikiyatristi gerekli değerlendirmeyi yaptıktan sonra gerekirse dil ve konuşma terapistine yönlendirir.
8. Kekeme bir çocuğu olan ailelere tavsiyeler:
-Sabırlı ve anlayışlı olun. Çocuğun cümlesini tamamlamayın, düzeltmeyin.
-Göz teması kurun, dinlediğinizi hissettirin.
-Konuşma baskısı yaratmayın. ‘Düzgün söyle’ , ‘Tekrar et’ gibi ifadelerden kaçının.
-Sakin bir konuşma temposu kullanın.
-Eleştirmeyin, kıyaslamayın.
-Kekemeliği görmezden gelmeyin ama büyütmeyin.
-Duygusal destek verin. Nasıl söylediğine değil ne söylediğine odaklanın.
-Erken destek alın.
